چه کسی بر پلتفرم‌های خرید و فروش طلا نظارت می‌کند؟

به گزارش صدای بورس، خرید طلا یکی از بهترین و مناسب‌ترین روش‌ها برای فرار از تورم و حفظ ارزش دارایی است. سرمایه‌گذاری در سکه و طلا به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود؛ حضور در مراکز فروش طلا و سکه راه آشنا و قدیمی معامله مستقیم است که بیشتر افراد از این طریق اقدام می‌کنند.

البته این روزها بسیاری از طلا فروشی‌ها از طریق سایت و فضای مجازی هم اقدام به فروش طلا می‌کنند در این بین هرچند در روش مستقیم(خرید حضوری یا خرید از سایت) ریسک مفقود شدن، کلاهبرداری یا سرقت دارایی بسیار بالاست ولی اکثر اشخاص نسبت به این روش اطمینان بیشتری دارند چرا که کالای فیزیکی طلا را لمس کرده و همراه دارند. در این بین اما نظارت واحدی بر معاملات سایت‌های طلا فروشی دیده نمی‌شود. مجوزهایی که این طلافروشی‌های اینترنتی روی سایت‌های خود قرار داده‌اند شامل مجوز کسب و کار طلا فروشی، مجوز اتحادیه، مجوز سایت اینترنتی و نمادهای معاملات اینترنتی است حتی برخی از سایت‌های طلا فروشی به جز "اینماد"(مجور فروش اینترنی که وزارت صمت آن را صادر می‌کند) مجوز دیگری را در سایت بارگذاری نکرده‌اند.
نوع دوم که این روزها تب آن داغ است معاملات طلا به روش غیرمستقیم است که می‌تواند انتخابی مناسب برای سرمایه ‌گذاری باشد؛ در این روش افراد به مراجعه حضوری نیاز نداشته و می‌توانند سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا را خریداری کنند. بخش اصلی این صندوق‌های قابل معامله در بورس از طلا و سکه تشکیل شده و مطابق با مصوبه سازمان بورس مبنی بر الزام وجود حداقل ۷۵ درصد از کل دارایی این صندوق ‌ها با طلا یا مشتقات آن است.
در روزهای پر التهاب بازارهای مالی و تلاش افراد برای حفظ ارزش و دارایی اموال این روزها "کاریزما کارت" به تازگی وارد بازار شده است. کارتی نقدی که علاوه بر ارائه خدمات معمول، با موجودی شخص، معامله طلا را هم انجام می‌دهد. روش کار در این کارت هم به این صورت است که با قیمت دلار آزاد، طلا بر اساس قیمت اونس جهانی خریداری شده و هر زمان که شخص تصمیم به نقد کردن آن داشته باشد به قیمت روز فروخته و وجه در اختیار کاربر قرار می‌گیرد، بنابراین اشخاص باید تحلیل خود را نیز در زمان خرید و فروش داشته باشند ضمن‌آنکه لازم است مبلغ کارمزد درنظر گرفته شود.

اتحادیه طلا فروشان نظارت می‌کند
فروش اینترنتی به طور کل هم برای طلا و هم برای سایر اقلامی که به صورت کالایی و به صورت اینترنتی فروخته می‌شوند و تمام افرادی که در این حوزه فعال هستند باید مجوز کسب و کار و مجوز خرید و فروش داشته باشند.
رئیس اتاق اصناف تهران ضمن بیان مطلب بالا گفت: مجوز کسب و کار توسط اتحادیه‌های صنفی برای خرید و فروش طلا صادر می‌شود ضمن آنکه در حال حاضر امکانی به نام "اینماد" به مجوزهای صنفی اضافه شده و هر فردی که قصد فعالیت در فضای مجازی را دارد ملزم به داشتن این نماد است یعنی با دریافت این مجوز در هر شغلی که باشد می‌تواند به صورت اینترنتی فعالیت قانونی داشته باشد و اگر زمانی در خرید و فروش مشکلی پیش آید اتحادیه‌ حتما به تخلفات فرد رسیدگی می‌کند.

نظارت بر فروش اینترنتی طلا
حمیدرضا رستگار افزود: اتحادیه، بازرس و کمیسیون‌های مختلفی برای حل اختلاف یا رسیدگی به شکایات دارد که می‌توانند دقیق ورود پیدا کنند و در موقع اضطرار، نظر کارشناسی و دقیق بدهد؛ برای طلا فروشان، اتحادیه طلا فروشان است که نظارت بر فروش اینترنتی طلا را به عهده دارد. نظارت، بازرسی و رسیدگی به تخلفات یا شکایت این حوزه هم بر عهده اتحادیه طلاست بنابراین بدیهی است برای خرید باید به آن دسته از سایت‌های طلافروشی که مجوز اتحادیه طلا فروشان را دارند و زیر نظارت اتحادیه‌ هستند مراجعه شود. وی در واکنش به اینکه در فضای مجازی بسیاری در حال فعالیت هستند که امکان صحت سنجی وجود ندارد، گفت: ممکن است بسیاری در این فضا اقدام به فعالیت‌های خلاف قانون کنند و برای مثال جنس‌های غیرمجاز بفروشند یا خارج از شبکه توزیع خرید و فروش کنند؛ این مسائل موضوعاتی است که گاه شاهدیم؛ نظارت بر قیمت و کیفیت قطعا به عهده اتحادیه‌های صنفی است.

مراقب سایت‌های بی مجوز باشید
رستگار در بخش دیگری از سخنان خود هشدار داد: افرادی که از این سایت‌ها خرید می‌کنند باید نسبت به وجود مجوزهای لازم و سایت‌ها قانونی مطمئن باشند درغیر این صورت اگر با مشکل مواجه شوند به سختی و به ندرت می‌توانند احقاق حق کنند یعنی اگر گران فروشی شده باشد یا کسی نتواند به تعهد خود عمل کند، نمی‌توانند حق خود را باز پس گیرند بنابراین حتماً باید افراد دقت کنند که این فروشندگان دارای پروانه کسب باشند برای این مهم به راحتی می‌توان از اتحادیه استعلام کرد که فروشنده صنفی عضو صنف است یا نه.
رئیس اتاق اصناف تهران با بیان اینکه اگر شخصی اینماد نداشته باشد مجاز به خرید و فروش نبوده، تاکید کرد: هر سایت و فروش اینترنتی که خارج از شبکه توزیع باشد متخلف بوده و مشمول قانون فروش کالای قاچاق می‌شود. برای صحت سنجشی جواز کسب طلافروشان هم راه‌های مختلفی وجود دارد؛ تمام پروانه‌های کسب‌ QR کد که بر اساس آن می‌توان متوجه شد مجوز واقعی است یا نه ضمن آنکه گزینه تماس با اتحادیه هم وجود دارد.

صندوق های سرمایه گذاری طلا در بورس
صندوق‌های طلا در بورس زمینه سرمایه‌گذاری طلا را برای خریداران فراهم کرده است. در حال حاضر صندوق‌های طلای موجود در بورس شامل صندوق لوتوس، کیان، مفید، زرافشان امید ایرانیان، کیمیای زرین کاردان، صبا، زرفام آشنا، زرین آگاه، تابان تمدن، زاگرس، آسمان آلتون و نهایت‌نگر هستند. صندوق‌های طلا در بورس براساس دارایی پایه‌شان دسته‌بندی می‌شوند و عمده دارایی خود را روی گواهی سپرده شمش طلایی، سکه و یا سایر اوراق سرمایه‌گذاری می‌کنند.

طلایی‌های بازار
دارایی پایه صندوق سرمایه پشتوانه لوتوس با نماد طلا، طلای ۱۸ عیار است؛ صندوق طلای کیان نیز در بورس کالا با نماد گوهر شناخته می‌شود. دارایی پایه این صندوق علاوه بر طلای ۱۸ عیار، سکه طلاست همچنین بخشی از دارایی‌ها صرف خرید سپرده‌های بانکی و اوراق با درآمد ثابت می‌شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای مفید با نماد عیار دیگر صندوق فعال در بازار سرمایه است که در آن گواهی سپرده شمش طلا و سکه طلا خریداری می‌شود. زر نماد صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان و فعال در بورس کالاست.
صندوق سرمایه گذاری طلای کیمیای زرین کاردان با نماد گنج فعالیت دارد. متولی این صندوق شرکت مشاوره سرمایه گذاری ایرانیان تحلیل فارابی است همچنین بازارگردان این صندوق شرکت تامین سرمایه کاردان است. نفیس، صندوق سرمایه گذاری صبا و مبتنی بر طلاست؛ متولی این صندوق مؤسسه حسابرسی بهراد مشار است. بازارگردان این صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازگردانی صبا گستر نفت و گاز تامین است. صندوق سرمایه گذاری طلای زرفام آشنا با نماد زرفام در بورس فعالیت داشته و متولی این صندوق مؤسسه حسابرسی و خدمات مدیریت رهیافت و همکاران است. صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی سهم آشنا، بازارگردانی این صندوق را انجام می‌دهد. صندوق سرمایه گذاری زرین آگاه با نماد مثقال از سال ۱۴۰۰ وارد بازار بورس ایران شده. بازارگردان این صندوق سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی آگاه است.
صندوق سرمایه گذاری تابان تمدن در اوراق بهادار مبنی بر طلا با نماد تابش فعالیت می‌کند و شرکت تامین سرمایه تمدن مدیریت آن را به عهده دارد. سابقه و پیشینه این صندوق‌ کم‌تر از دیگر انواع صندوق طلا در ایران است. یکی دیگر از موارد لیست صندوق‌های طلا در بورس، زاگرس است که با نماد جواهر در بازار بورس فعالیت می‌کند. عمده دارایی این صندوق روی شمش سرمایه‌گذاری می‌شود و درصد کمتری از آن به سکه اختصاص یافته است. متولی این شرکت موسسه حسابرسی و خدمات مالی ایران مشهود است و مدیریت آن را شرکت سبدگردان زاگرس بر عهده دارد. صندوق سرمایه گذاری آسمان آلتون با نماد آلتون از نوپاترین انواع صندوق طلا در بورس است که توسط شرکت سبدگردانی آسمان در سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی شده است. این صندوق نیز مبتنی بر طلاست و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری آن بیش از ۶۱۰ میلیون است.
از مزیت این صندوق‌ها می‌توان به نقدشوندگی بالا، معافیت مالیاتی در خرید طلا و قابلیت معامله (ETF) حذف ریسک‌های نگهداری طلا به صورت فیزیکی، مدیریت توسط افراد متخصص و امنیت بالا و ... اشاره کرد.

• محمدرضا شاهوردیلو - خبرنگار

• شماره ۵۶۶ هفته نامه اطلاعات بورس